straznicy mozguMichal Schwartz
Strażnicy mózgu: neuroimmunologia - nowa nauka, dzięki której nasze mózgi będą zdrowsze i sprawniejsze
Kielce, Wydawnictwo Charaktery, 2018.

Ludność świata coraz bardziej się starzeje, wiec naukowcy prowadzą badania, które pozwalają zrozumieć, w jaki sposób układ odpornościowy regeneruje starzejący się mózg i przeciwdziała degeneracji funkcji poznawczych.

Autorka książki badała różne podgrupy komórek, które wydzielają cząsteczki mogące wesprzeć proces naprawy tkanki i zapanować np. nad procesem zapalnym. Terapia makrofagowa znalazła się w pierwszej fazie badań klinicznych. Inne nowe odkrycie, opisane w kilku rozdziałach, mówi, że splot naczyniówkowy jest czynnym organem immunologicznym, pełniącym rolę czujnika i bramy, który wydziela cząsteczki i umożliwia wybranym komórkom odpornościowym dotarcie do centralnego układu nerwowego, w którym dokonują one niezbędnych napraw. Przez wiele lat uważano, że splot naczyniówkowy to struktura wytwarzająca płyn mózgowo-rdzeniowy i służąca jako układ filtrujący i usuwający odpady metaboliczne, obce substancje i nadmiar neuroprzekaźników. W chorobie Alzheimera splot naczyniówkowy traci część swoich właściwości, przez co odpowiednie komórki odpornościowe nie mogą przedostać się do ośrodkowego układu nerwowego.1

Ciekawe informacje autorka książki podaje na temat badań nad chorobami oczu. Zasugerowano, że rozwój chronicznych chorób oka przypomina rozwój chorób mózgu, niezależnie od przyczyny dysfunkcji. Wykazano, że choroby zwyrodnieniowe oka np. jaskrę można leczyć mobilizując układ odpornościowy. Przez dziesiątki lat jaskrę uważano za chorobę oczu, wywołaną jedynie przez podwyższone ciśnienie wewnątrz oka. Zdarzało się, że mimo obniżenia ciśnienia w gałce ocznej jaskra i tak rozwijała się aż do zupełnej utraty wzroku. Dzięki postępowi nauki można będzie stosować szczepionkę, która zlikwiduje kaskadową degenerację komórek siatkówki z powodu podwyższonej obecności kwasu glutaminowego w oczach. Związek ten występuje w mózgu i służy do komunikacji między neuronami.2

Z książki dowiadujemy się również, że układy odpornościowe mężczyzn i kobiet działają odmiennie. U chłopców częściej niż u dziewczynek diagnozowane są zaburzenia neurologiczne np. dysleksja, jąkanie się, zespół ADHD oraz schizofrenia o wczesnym początku...

Zapraszam do lektury tej arcyciekawej choć nie najłatwiejszej książki.
KM

1. Por. M. Schwartz, Strażnicy mózgu: neuroimmunologia – nowa nauka, dzięki której nasze mózgi będą zdrowsze i sprawniejsze, Kielce 2018, s. 11
2. Tamże, s. 141