The square
reżyseria: Ruben Östlund
scenariusz: Ruben Östlund
premiera: 2017

Przed Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Sztokholmie pojawia się nowa instalacja. Jest nią kwadrat wkomponowany w podłoże. Na umieszczonej obok tabliczce można przeczytać napis Ten kwadrat jest azylem zaufania i troski. W jego obrębie wszyscy mamy równe prawa i obowiązki. Całość stanowi zapowiedź wystawy, do której przygotowuje się Muzeum.

Funkcję Dyrektora tej szacownej instytucji pełni Christian (Claes Bang). Atrakcyjny, spełniający się zawodowo, sympatyczny mężczyzna. Wszystko zaczyna komplikować się, gdy w drodze do pracy zostaje okradziony. Dzieląc swoją uwagę między decyzje dotyczące promocji zbliżającej się wystawy, a próbą odnalezienia portfela i zegarka podejmuje decyzję, brzemienną dla niego w skutkach.

The square w reżyserii Rubena Ӧstlunda to film wielu sprzeczności. Szwedzkie społeczeństwo przedstawione w obrazie jest z jednej strony absolutnie obojętne na prośby o pomoc (brak reakcji przechodniów, gdy Christian chce pożyczyć na chwilę telefon komórkowy), czy wręcz wołanie o nią (incydent na raucie). Z drugiej strony widzimy żebraka, który mimo, iż wcześniej bohater odmówił mu wsparcia, poproszony o przypilnowanie toreb z zakupami nie tylko nie odmawia, ale uczciwie wywiązuje się z powierzonego mu zadania. Reakcja obecnych na konferencji po umieszczeniu na YouTube filmiku mającego zainteresować planowaną ekspozycją, również jest krańcowo różna. Od ludzkiego oburzenia na reklamę, po oskarżenie Dyrektora Muzeum o próbę stosowania cenzury. A wszystko to podczas jednego spotkania. O osobistych relacjach bohatera, szczególnie z kobietami, może mówić rozmowa, jaką przeprowadza z Anne (Elisabeth Moss), z którą, doszło według jego opinii, do niezobowiązującego sexu. Film Ӧstlunda, nagrodzony w 2017 roku Złotą Palmą, to czarna komedia, gdzie zabawne momenty (jak poradzono sobie po porządkach w sali z ekspozycją We have nothing) przeplatają sie ze scenami wywołującymi zdziwienia (spotkanie Christiana w obecności córek z chłopcem), czy wręcz oburzenie (bierność na coraz drastyczniejsze zachowanie Olega, Terry Notary). Podjęta przez głównego bohatera próba przypomnienia ludziom czym jest wzajemna troska, zaufanie, chęć pomocy innym nie udaje się. Bo przyzwyczajenie jest druga naturą. I nie zmieni tego wytycznie żadnego miejsca, gdzie ludzie mają zapomnieć, iż ważne są dla nich tylko ich własne sprawy.

Elisabeth Moss – Niewygodna prawda, Tajemnice Laketop (mini serial)
Terry Notary – Osada

Zarówno po The square, jak i pozostałe tytuły wymienione powyżej serdecznie zapraszam do XI Czytelni Naukowej.