Bohdan Urbankowski
Gniazdo polskie. Wspólna pamięć narodu
Kraków, Biały Kruk, 2020

W książce podjęto bardzo wiele tematów. Autor przedstawiając je w formie gawędy swobodnie przechodzi od opowieści do opowieści. Rozprawia się z zafałszowaniami z historii Polski, które powstały w okresie PRL-u. Tak jest w przypadku opowieści o Stanisławie Staszicu w podrozdziale pt. Arystoteles czynu, czy w przypadku historii Wincentego Pola.¹ Inny życiorys znanej osoby to biografia Jana Matejki. Nie jest to historia życia, jak podkreślił Urbankowski, tylko historia pracy, a właściwie wyścigu ze śmiercią. Jan Matejko, postanowił, że "swoją sztuką przypomni Europie Polskę". Od tej chwili tworzył praktycznie bez przerwy. Jeśli odpoczywał, to grając Chopina czy przy szachach. Autor dowcipnie zauważył, że jedną z przerw w pracy Matejko poświęcił, by ożenić się.

W książce możemy prześledzić pogmatwany życiorys Władysława Broniewskiego i odnaleźć odpowiedź na pytanie dlaczego wspierał władzę komunistyczną. Nie mniej ciekawy życiorys miał Konstanty Ildefons Gałczyński. Autor poświęcił miejsce utalentowanemu poecie, Władysławowi Sebyle. Czy fakt, iż zginął w Katyniu, wystarczy do wyjaśnienia dlaczego tak wybitnie wszechstronny artysta został zapomniany? Bardzo ciekawe rozważania dotyczą pisarstwa Żeromskiego i jego powieści Róża, którą możemy porównać… z Piekłem Dantego Alighieri, częścią Boskiej Komedii.

Z książki dowiemy się o co chodzi w związku z opowieścią o stodole w Gardelegen… Możemy również dowiedzieć się o pamiętniku Wandy Przybylskiej Cząstka mego serca, odpowiedniku Dziennika Anny Frank. Na Zachodzie pojawiły się już tłumaczenia tej pozycji.

Autor zamieścił w książce swoje refleksje na temat różnych wydarzeń społeczno-politycznych jak np. samospalenie Jana Palacha w Pradze czy Ryszarda Siwca w Warszawie w proteście przeciw interwencji wojsk Układu Warszawskiego w 1968 r. w Czechosłowacji.

Zapraszam do zagłębienia się w tę bardzo ciekawą lekturę.



^1. Por. B. Urbankowski, Gniazdo polskie. Wspólna pamięć Narodu, Kraków 2020, 68.