Dmitrij Bykow
Okudżawa. Życie, piosenki, legenda
Warszawa, Prószyński i S-ka - Prószyński Media, 2020

Bułat Okudżawa żył wśród nas, jak pisze autor, niedawno – jedenaście lat temu. Historia XX wieku przetoczyła się przez jego życie jak walec drogowy. Poezja Bułata Okudżawy jest bliska również bardzo wielu Polakom.

Wiele osób zna jego słynną Modlitwę. Autor sam mawiał, że piękniej od niego samego śpiewał ten utwór jedynie Gustaw Lutkiewicz po polsku. Symbolika w poezji Bułata Okudżawy była przez niego łączona z muzyką miejskiego romansu, w ten sposób popularyzował „wysoką poezję”. Autor książki porównuje stylistykę Okudżawy do innego rosyjskiego poety, Błoka. Na czym polega podobieństwo dowiemy się z proponowanej lektury.

Okudżawa był synem fanatycznych funkcjonariuszy aparatu państwowego, którzy na wychowanie syna nie mieli zbyt wiele czasu. Okudżawa, podobnie jak Puszkin, miał ukochaną nianię, która była prostą rosyjską chłopką. Niania miała zwyczaj zaprowadzać małego Bułata do niezburzonej jeszcze cerkwi Chrystusa Zbawiciela. W pewnym momencie wyszło to na jaw i rodzice zrezygnowali z pracy niani. Po aresztowaniu ojca Bułat zamieszkał u babci w Moskwie, a po aresztowaniu matki, od 1940 roku w Tbilisi, u ciotki Sylwii. Jako osiemnastolatek zgłosił się do wojska na ochotnika. Doświadczył chaosu pierwszych lat wojny. Został szybko ranny, wobec czego dotrwał do końca II wojny światowej. Później studiował na Uniwersytecie w Tbilisi. Pracował jako dziennikarz, pisał piosenki. Stawał się popularny.

Z drugiej strony jego korzenie były pełne trudnych relacji. Bułat idealizował dziadka, który był szewcem i miał ciągoty do alkoholu. Stiepan Okudżawa, miał specyficzne zdolności literackie. Za niewielkim wynagrodzeniem pisywał dokumenty urzędowe. Miał zacięcie do kaligrafii. Uważano, że miał lekkie pióro… Okudżawa nadał dziadkowi, którego widział najwyżej na fotografii, niektóre ze swych cech: tkliwość, sentymentalizm, talent literacki... ¹

Te i inne ciekawostki możemy odnaleźć w polecanej książce. Zapraszam do lektury.



¹ Por. D. Bykow, Okudżawa. Życie, piosenki, legenda, Warszawa 2020, s. 51