Czesław Ryszka
Prymas Wyszyński: ojciec Ojczyzny
Kraków, Biały Kruk, 2020

Autor na wstępie napisał, że kluczem do tej książki jest prorocza pewność w działaniu Prymasa, skąd utrwaliło się jego przydomek „kardynał z żelaza” a później określenie Jana Pawła II: „Prymas Tysiąclecia”.¹ Patrząc z perspektywy czasu na misję Prymasa Wyszyńskiego, można w nim widzieć szczególnego człowieka, który, jak napisał Czesław Ryszka: został dany na trudne czasy przez Opatrzność. ²

Stefan Wyszyński, zanim został księdzem i biskupem, przeszedł szkołę życia w swoim dzieciństwie. Urodził się, gdy Polski nie było na mapie świata, w zaborze rosyjskim. Wiązały się z tym liczne niebezpieczeństwa. Nie wolno było kultywować własnej rodzimej kultury i języka. Wcześnie, w wieku dziewięciu lat, odumarła go mama. Święcenia kapłańskie otrzymał później niż jego koledzy z powodu zaawansowanej gruźlicy. Jesienią 1929 r. młody ksiądz Stefan odbył roczną podróż do Austrii, Włoch, Francji, Belgii, Holandii i Niemiec, by zapoznać się z działalnością katolickich organizacji społecznych. Ksiądz Wyszyński specjalizował się w zagadnieniach ekonomii i sprawach społecznych.

W czasie wojny ks. Stefan Wyszyński był poszukiwany przez gestapo, a nawet raz wpadł w ręce policji hitlerowskiej. Na szczęście nie odkryto jego właściwej tożsamości. Późniejsze lata wojenne ksiądz spędził jako kapelan w Laskach. Mimo przeciwności otrzymał sakrę biskupią z rąk kardynała Hlonda.

Prymas świadomy, że uczestniczy w wielu historycznych wydarzeniach, prowadził systematyczne notatki tzw. Pro memoria. W kontaktach z ludźmi był odbierany jako bardzo serdeczny, pełen humoru człowiek. Autor przywołuje anegdotę opowiadaną przez księdza Prymasa, gdy podczas wizytacji parafii pewien parafianin przywitał go słowami: Najprzystojniejsza ewidencjo... ³

Zapraszam do lektury tej wyjątkowej biografii.

^1. Por. C. Ryszka, Prymas Wyszyński – ojciec Ojczyzny, Kraków 2020, s. 10
^2. Tamże, s. 12
^3. Tamże, s. 42