Natalia Pamuła-Cieślak
Ukryty Internet jako przedmiot edukacji informacyjnej
Toruń, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2016

Dla większości nas korzystanie z internetu i wszystko co się z tym wiąże, pozyskiwanie, przetwarzanie i wykorzystywanie informacji stało się nieodłącznym elementem rzeczywistości. W praktyce jednak, o paradoksie w erze społeczeństwa informacyjnego tylko nieliczni w pełni korzystają z jego możliwości i nie chodzi tu jedynie o aspekt ilościowy co przede wszystkim jakościowy.
Ukryty Internet ( ang. Deep Web, Invisible Web) to nic innego jak nieindeksowane przez tradycyjne wyszukiwarki zazwyczaj niezwykle cenne strony tekstowe, graficzne oraz inne informacje. Obecnie szacuje się, iż poza zasięgiem przeciętnego użytkownika znajduje się bagatela ok. 55 mln domen ¹.

Dlaczego tak się dzieje? Jak pisze autorka z trzech podstawowych powodów: komercyjnych, monopolizacyjnych i technologicznych.
Warto w tym miejscu nadmienić, iż najpopularniejsza obecnie wyszukiwarka, jaką jest niewątpliwie Google wg danych z 2007 r. indeksował zaledwie ok. 6% zasobów całego internetu ².

Autorka książki podchodzi do wspomnianej wcześniej kwestii niezwykle pragmatycznie. Wychodzi bowiem z założenia, iż problemem jest nie tyle sam ukryty internet, ile niewiedza użytkowników w tym względzie. Ogromną rolę przypisuje więc aspektom edukacyjnym, które najchętniej powierzyłaby bibliotekom akademickim. Jednocześnie uważa, iż całkowicie bezcelowym byłoby stworzenie uniwersalnego narzędzia, które indeksowałoby wszystkie strony. Zdecydowanie bardziej zasadne jest wskazanie różnych narzędzi wyszukiwawczych nauczenie wyboru optymalnego, dostosowanego do jego potrzeb i umiejętności informacyjnych.
Nie będzie tu przesadą stwierdzenie, iż autorka przedstawia jakże istotny dla większości z nas temat w sposób całościowy i wyczerpujący.

Książka została podzielona na trzy części.
W pierwszej czytelnik znajdzie podstawowe, najistotniejsze, systematyzujące dotychczasową wiedzę na temat ukrytego Internetu informacje, a więc terminologię, genezę i rozmiar a w dalszej kolejności typologię oraz charakterystykę zjawiska, w tym omówienie zawartości tematycznej oraz jego cech jakościowych.
W drugim, równie interesującym rozdziale znajdziemy wyczerpującą charakterystykę barier informacyjnych a jednocześnie inicjatyw edukacyjnych mających je niwelować z jednoczesnym uwzględniłem obowiązujących standardów kształcenia informacyjnego.
W ostatnim rozdziale znalazły się najbardziej przydatne z punktu widzenia użytkownika informacje, a mianowicie strategie oraz narzędzia wyszukiwawcze dostępne w internecie, gdzie te ostatnie co istotne podzielono ze względu na tryb dostępu do zasobów oraz strategie wyszukiwawcze, które można do nich zastosować by w efekcie wybrać najbardziej optymalny z punktu widzenia użytkownika, jego potrzeb i umiejętności wariant.

Wiele miejsca poświęcono również narzędziu Open Acess. W tym samym rozdziale znalazł się również projekt edukacyjny o charakterze uniwersalnym, który można dowolnie modyfikować i w procesie kształcenia dopasować do poziomu użytkownika.

„Ukryty Internet” autorstwa Natalii Pamuli-Cieślak to bez wątpienia pozycja niezwykle cenna pod względem poznawczym, która zainteresuje nie tylko osoby na co dzień zajmujące się kwestią ukrytego internetu ale i laików, którzy pragnęliby w większym niż dotychczas stopniu korzystać z dobrodziejstw internetu.

Książka dostępna jest w Czytelni Naukowej.
Zachęcamy do lektury!