red. Alfred Marek Wierzbicki
Wokół "Tryptyku rzymskiego" Jana Pawła II
Lublin, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 2003

Książka "Wokół Tryptyku rzymskiego Jana Pawła II"  jest komentarzem wielu znanych osób do dzieła Papieża-Polaka. Zostały w niej zawarte przemyślenia: kard. Josepha Ratzingera, późniejszego papieża Benedykta XVI a także historyka filozofii - Giovanniego Reale, rektora KUL-u, ks. Andrzeja Szostka, oraz ucznia i kontynuatora w Katedrze Etyki a zarazem przyjaciela Jana Pawła II, ks. prof. Tadeusza Stycznia. Znajdziemy tu wypowiedzi Danuty Michałowskiej, aktorki i koleżanki Karola Wojtyły z okresu Teatru Rapsodycznego a także Marka Skwarnickiego, krakowskiego publicysty, tłumacza i wypowiedź historyka filozofii i znakomitego poety, ks. prof. Jana Sochonia a także refleksja Bożeny Fabiani, znakomitej popularyzatorki historii, również starożytnej.

Jak pisze kard. Ratzinger komentując teologicznie słowa "Tryptyku...": Jeśli chcesz znaleźć źródło, musisz iść do góry, pod prąd, że jest to klucz do zrozumienia duchowej pielgrzymki w kierunku tego, co Pierwsze. A kiedy dochodzimy do celu, jak pisze kardynał, czeka nas prawdziwa niespodzianka, że początek odsłania także kres. Imię źródła to Słowo, zgodnie z początkowymi słowami Biblii: Bóg rzekł. W drugiej tablicy Tryptyku Słowo ma oblicze czyli jest wizją. Kardynał Ratzinger konkluduje, że stworzenie, wszechświat i człowiek pochodzą z wizji i dlatego medytujący Papież Jan Paweł II odnosi się do fresków Michała Anioła. W dziele Michała Anioła Stwórca pojawia się jako postać ludzka: obraz i podobieństwo człowieka do Boga zostają odwrócone a zarazem okazuje się, że Stwórca nie jest wszechmocnym Starcem lecz Komunią Osób... wzajemnym obdarowywaniem. Ogromne napięcie wizji jest obecne, zdaniem kard. Ratzingera w trzeciej tablicy "Tryptyku", której tematem jest wchodzenie Abrahama z Izaakiem na wzgórze Moria, bo Bóg odsłania się w stworzeniu i historii, poszukuje ludzi w ich cierpieniach i w ich pytaniach. Pokazuje co znaczy być człowiekiem: dać siebie w miłości, która czyni nas podobnymi do... Boga.¹

Wybitny etyk, ks. prof. Tadeusz Styczeń snuje refleksje na temat "Tryptyku..." w kontekście poematu Karola Wojtyły "Myśląc Ojczyzna". Jan Paweł II powrócił do swojej pasji poetyckiej poprzez "Tryptyk...". Przemówił jednak, zdaniem ks. profesora, słowami z kazania z pielgrzymki do Skoczowa w 1995 r.: Czyż może historia popłynąć przeciw prądowi sumień...

Giovanni Reale zauważa, że autor "Tryptyku..." zatrzymuje się przede wszystkim przy Sądzie Ostatecznym, który Michał Anioł przekształcił w wyrazistą wizję... W takiej chwili, jak pisze Reale, każdy stanie twarzą w twarz z Tym, który Jest i usłyszy pierwotne pytanie: Adamie, gdzie jesteś?²

Bożena Fabiani roztoczyła interesującą opowieść o powstaniu fresków Sykstyny, o relacji Michała Anioła z fundatorem, papieżem Juliuszem II. Napisała o napięciu, które istniało między tymi ludźmi o wyrazistych charakterach...

Zapraszam do tej interesującej lektury.

¹ Por. Wokół Tryptyku rzymskiego Jana Pawła II, red. A.M. Wierzbicki, Lublin 2003, s.32
² Tamże, s. 37




KM