Bohdan Urbankowski
Józef Piłsudski do Polaków. Myśli, mowy i rozkazy.
Kraków, Biały Kruk, 2017

W 150 rocznicę urodzin Marszałka z książki Bogdana Urbankowskiego pt. "Józef Piłsudski do Polaków. Myśli, mowy i rozkazy" dowiadujemy się, że Piłsudski był jednym z ostatnich wielkich polityków, którzy sami pisali swoje artykuły i przemówienia.

Wydawałoby się, że można jedne i drugie uznać za wiarygodne źródła myśli Piłsudskiego. Trzeba wziąć jednak pod uwagę Piłsudskiego jako jednego z najdłużej działających konspiratorów. Wiedział on, że słowa służą także do tego by ukryć poglądy, do osłony rzeczywistych celów. Niektóre więc jego wystąpienia miały maskujący charakter np. w stosunku do polityki wobec państw centralnych. Piłsudski wierzył w klęskę idącą ze wschodu na zachód tj. Rosja miała przegrać z Niemcami, te z kolei z Francją i Anglią...

Inną właściwością natury Piłsudskiego, którą autor przypomina był jego romantyzm. Piłsudski jako „uczeń” Słowackiego często improwizował podczas swoich przemówień. Przemówienia znamy tylko ze stenogramów i dziennikarskich streszczeń. W rozmowie z Arturem Śliwińskim wyznał, że Systematyczność jest przeciwna mojej naturze... muszę więc improwizować.^1. Oto niektóre z myśli Marszałka, ale czy są one aktualne do dziś?

- Polacy chcą niepodległości, lecz pragnęliby, by ta wolność kosztowała dwa grosze wydatków i dwie krople krwi;

- Państwa, które na podstawie kłamstwa, na podstawie negowania prawdy podają myśl polityczną, dążą do zguby;

- W Polsce za mało obchodzi się rocznic wielkich zwycięstw odniesionych w naszej historii, a za dużo sentymentalizmu łączy nas z rocznicami tragicznymi. ^2.

Autor w książce rozprawia się z podejściem do historii dwudziestolecia międzywojennego. Propaganda upowszechniła np. przerysowany obraz wojny 1920 r. jako wyprawy polskich panów po latyfundia, który to przekaz obowiązywał jeszcze długo po roku 1956. Skutki tego można obserwować do dziś. Autor wykazuje zwłaszcza subtelną propagandę obecną w publicystyce np. Kazimierza Koźniewskiego czy Andrzeja Garlickiego.^3.

Zachęcam do odwiedzenia Czytelni Naukowej i zajrzenia do książki interesująco zilustrowanej.