Bohdan Urbankowski
Zanim Polska została Polską
Toruń, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2015

Prezentację sytuacji historycznej, z której wyłoniły się państwa na interesującym nas obszarze, jak nadmienia autor, trzeba zacząć od czasu, kiedy obecność na arenie dziejowej Słowian jest wyraźnie obserwowalna, tj. od VI-VII w. W tym okresie autorzy bizantyńscy zaczynają notować obecność Sklavinoi czyli Słowian na północ od granic cesarstwa.

Archeolodzy odkrywają datowane na ten okres ślady obecności grup ludzkich wyposażonych w uznawaną za słowiańską kulturę materialną, która zajęła miejsce kultur końca okresu wpływów rzymskich, kojarzących się z ludami germańskimi. Na przełomie XIX i XX wieku powstały dwie grupy zwolenników przeciwstawnych koncepcji skąd wzięły się ślady słowiańskie w kulturze.^1. Pewne pogmatwanie wprowadzają wątki historii tajemniczych Awarów, wędrujących z Azji Centralnej i osiedlających się na terenie obecnej Słowacji, Bukowiny a także na Węgrzech. Naukowcy doszli do wniosku, że np. Kopiec Kraka można włączyć w rozważania o charakterze stosunków awarsko-słowiańskich. Jak pisze autor mielibyśmy do czynienia z manifestacją zwierzchności awarskiej nad południową Małopolską, ponieważ jest to kurhan obrzędowo-ceremonialny i koronacyjny.

Ziemie dzisiejszej Polski, oddalone od granic piśmiennej cywilizacji, przez długi czas nie wzbudzały zainteresowania kronikarzy. Najstarszym źródłem jest krótki raport, tzw. "Geograf bawarski", spisany ok. 848 r. w Fuldzie dla Ludwika Niemieckiego. Świadczy on jednak, zdaniem autora książki, o nikłej orientacji informatorów dworu wschodniofrankijskiego na temat sytuacji panującej na terenach położonych z dala od strefy trybutarnej cesarstwa...

Zapraszamy do odwiedzenia Czytelni Naukowej i do lektury.