Marcin K. SchirmerWybitne rody, które tworzyły polską kulturę i naukę
Warszawa, Sport i Turystyka - Muza, 2017.
Autor książki musiał dokonać nie lada wyboru, bo przecież było tak wiele wybitnych rodów, które odegrały zasadniczą rolę w kreowaniu polskiej kultury i nauki. Ciekawe historie wiążą się z rodzinami pochodzenia obcego, a które jednak zasymilowały się, widząc w Polsce możliwość rozwoju i samorealizacji. Wiele z nich zrobiło zawrotne kariery, mierzone nie tylko w skali ekonomicznej, ale przede wszystkim przebojem weszli do elity intelektualnej i finansowej społeczeństwa, stali się polskimi patriotami. Gdy sytuacja tego wymagała walczyli i oddawali za nową ojczyznę życie.
Przykładem może być rodzina Lilpopów. Przedstawiciel trzeciego pokolenia tej znanej rodziny, Stanisław, był pierwszym, który zerwał z tradycją zegarmistrzowską. Zainteresowanie techniką odziedziczył po przodkach. Był uzdolnionym inżynierem konstruktorem w zakresie budowy maszyn, a zarazem rzutkim biznesmenem i przemysłowcem, twórcą potęgi finansowej rodziny. W ciągu swojego życia stworzył jedne z większych zakładów przemysłowych na terenie Królestwa Polskiego. Jako pionier przemysłu rozwijał je konsekwentnie, przy współpracy z przedstawicielami miejscowej finansjery i środowisk ziemiańskich, sprawiając, że w krótkim czasie zmieniło się ono z manufaktury w nowoczesną fabrykę 1.
Stanisław Wilhelm Lilpop został zapamiętany przez historyków z całkiem innego powodu niż jego pasje czy biznesy. Był on inicjatorem powstania podwarszawskiej miejscowości Podkowa Leśna. W tamtym czasie panowała moda na zakładanie przyjaznych dla mieszkańców, pełnych zieleni miejscowości, w których można było zdrowo żyć i wypoczywać. Niezbędnym warunkiem oprócz dobrego klimatu była sprawna komunikacja, umożliwiająca szybki dojazd do dużego miasta. Podkowa Leśna spełniała wszystkie niezbędne warunki miasta-ogrodu, leżała blisko Warszawy, teren był suchy a wkrótce wybudowana kolejka EKD zapewniała transport. Inicjator stworzenia tego miasta-ogrodu przeznaczył na ten cel znaczną część posiadanych przez siebie gruntów. Lilpop pozostawił po sobie 45 hektarów lasu Stawisko. Na jego terenie wybudował później dla swej córki i jej męża, Jarosława Iwaszkiewicza, willę, w której dziś znajduje się muzeum pisarza.
Inną ciekawą postacią rodu Lilpopów był Franciszek, architekt modernistyczny. Projektował w stylach historycznych, secesyjnym a także zakopiańskim jako poszukiwanym stylu narodowym.
Zapraszam do lektury tej arcyciekawej książki, której dodatkową zaletą jest spora zawartość ilustracji.
Stanisław Wilhelm Lilpop został zapamiętany przez historyków z całkiem innego powodu niż jego pasje czy biznesy. Był on inicjatorem powstania podwarszawskiej miejscowości Podkowa Leśna. W tamtym czasie panowała moda na zakładanie przyjaznych dla mieszkańców, pełnych zieleni miejscowości, w których można było zdrowo żyć i wypoczywać. Niezbędnym warunkiem oprócz dobrego klimatu była sprawna komunikacja, umożliwiająca szybki dojazd do dużego miasta. Podkowa Leśna spełniała wszystkie niezbędne warunki miasta-ogrodu, leżała blisko Warszawy, teren był suchy a wkrótce wybudowana kolejka EKD zapewniała transport. Inicjator stworzenia tego miasta-ogrodu przeznaczył na ten cel znaczną część posiadanych przez siebie gruntów. Lilpop pozostawił po sobie 45 hektarów lasu Stawisko. Na jego terenie wybudował później dla swej córki i jej męża, Jarosława Iwaszkiewicza, willę, w której dziś znajduje się muzeum pisarza.
Inną ciekawą postacią rodu Lilpopów był Franciszek, architekt modernistyczny. Projektował w stylach historycznych, secesyjnym a także zakopiańskim jako poszukiwanym stylu narodowym.
Zapraszam do lektury tej arcyciekawej książki, której dodatkową zaletą jest spora zawartość ilustracji.
KM
1. Por. M. K. Schirmer, Wybitne rody, które tworzyły polską kulturę i naukę, Warszawa 2018, s. 252
