sekrety zakopanegoBartłomiej Grzegorz Sala
Sekrety Zakopanego
Łódź, Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2018.


Zanim Tytus Chałubiński „odkrył” Zakopane, hrabina Maria von Colomb „odkryła” niewielką wioskę w Górach Kamiennych - Görbersdorf, która zrobiła oszałamiającą karierę jako uzdrowisko. Tym tropem poszli założyciele uzdrowiska w szwajcarskim Davos a także Tytus Chałubiński, odkrywając warunki lecznicze w Zakopanem.


O Zakopane jako o uzdrowisko trzeba było jednak walczyć. Dopiero w 1885 r. zyskało odpowiedni status. Już dwa lata później powstało ekskluzywne sanatorium pierwszego górala, który ukończył studia wyższe – dr. Chramca. Z czasem Zakopane stało się również ośrodkiem kulturalnym i rozrywkowym. Przybywało tu mnóstwo znanych ludzi sztuki.

Autor, Bartłomiej Scala, cytuje kilka wspaniałych podań ludowych i opowieści na temat miejsc związanych z Zakopanem. Bardzo ciekawą historią jest np. opowieść o marszałku Śmigłym-Rydzu i jego „powrocie z internowania” w Rumunii do okupowanej Polski. Zatrzymał się wówczas na krótko w Chochołowie.

Jak to było w rzeczywistości z pobytem Lenina w Poroninie też możemy dowiedzieć się z proponowanej do przeczytania książki. Odpowiedzialni za ówczesną propagandę uznali, że nic lepszego nie można wymyślić, aby przekonać Polaków do wodza rewolucji, niż podkreślić jego związki z Tatrami i Podhalem. Z drugiej strony powstawały nie tylko wiersze-panegiryki ale i satyra na ten temat.

Na czym polegały igraszki Witkacego ze śmiercią, czy co oznacza przekleństwo Świstówki (zwłaszcza w Sylwestra), możemy również dowiedzieć się z tej ciekawej lektury, do której zapraszam.


KM