otton I wielkiJerzy Strzelczyk
Otton I Wielki
Poznań, Wydawnictwo Poznańskie, 2018


Jest to pierwsza obszerniejsza biografia cesarza niemieckiego, Ottona I, napisana przez Polaka. Jerzy Strzelczyk ma już na swoim koncie książki o cesarzu Ottonie III, księciu Mieszku I i królu Bolesławie Chrobrym.


Żywiołem Jerzego Strzelczyka, jako historyka, jest Średniowiecze. Autor przyznał, że źródła dotyczące postaci cesarza niemieckiego, Ottona I, są znacznie bogatsze niż źródła, którymi posługiwał się podczas pracy nad książkami o Mieszku czy Chrobrym. Wynika to z faktu, że Otton I był władcą na miarę europejską a nie tylko na skalę lokalną. Sylwetka cesarza była obecna w pamiętnikach, rocznikach nie tylko niemieckich, a także w dokumentach prawniczych. Wyjątkowość Ottona była dostrzegana przez mu współczesnych, którzy nie wahali się nadać cesarzowi przydomek: „Magnus” czyli Wielki. Niemiecka opinia publiczna i nauka historyczna aż do XIX wieku zgodnie uważały Ottona I za faktycznego twórcę państwa niemieckiego i jego potęgi, do której nostalgicznie wzdychały zastępy Niemców pozbawionych jedności i rozbitych na wiele feudalnych państewek. W połowie XIX w. rozgorzał w Niemczech spór o koncepcję zjednoczenia, w którym starły się poglądy „małoniemieckie” i „wielkoniemieckie”. „Małoniemcy” preferowali, by jednoczyły się wyłącznie tereny etnicznie niemieckie, czyli pod przewodnictwem Prus i dynastii Hohenzolernów. „Wielkoniemcy” obawiali się dominacji Prus i woleli na czele zjednoczonych Niemiec Habsburgów. Jak wiadomo w tamtej rywalizacji zwyciężyły Prusy, a w 1871 r. Austro-Węgry pozostały poza II Rzeszą Niemiecką.1

Cesarz Otton I, po swej rzymskiej koronacji w 962 r., przebywał przeważnie w Italii. Jedynie od stycznia 965 do jesieni 966 r. oraz od sierpnia 972 rządził z „niemieckiej” części swego imperium.2 Panowanie z dala w tamtych czasach nie było stanem idealnym ani dla monarchy ani dla jego podwładnych. Jak sobie Otton I z tym problemem poradził? Zapraszam do lektury proponowanej książki.

W okresie rządów imperialnych Ottona I pojawił się na horyzoncie historycznym nowy twór – księstwo Mieszka I, które w 966 r. przyjęło chrześcijaństwo. Niemcy bezpośrednio nie sąsiadowały wówczas z Polanami a jedynie z plemionami Związku Wieleckiego, które podejmowały wojny z chrześcijanami. Państewko Mieszka też miało z nimi kłopoty. Aby dowiedzieć się, jak współistniało państwo Polan z sąsiadami, w tym z cesarstwem Ottona, zachęcam, by zajrzeć do monografii-biografii autorstwa Jerzego Strzelczyka.



KM
1. Por. J. Strzelczyk, Otton I Wielki, Poznań 2018, s.20
2. Tamże, s. 225